Stabat mater dolorosa/' Η μητέρα στεκόταν λυπημένη

ΣΤΑΜΠΑΤ ΜΑΤΕΡ

Το «Στάμπατ Μάτερ», λατινικό ποίημα του 13ου αιώνα, περιγράφει τη θλίψη και τον πόνο της Παρθένου Μαρίας κάτω από τον Εσταυρωμένο γιο της. Δημιουργός του θεωρείται ο φραγκισκανός μοναχός Γιοκοπόνε Ντα Τόντι ενώ κατά άλλους ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ ή ο Άγιος Μποναβεντούρα. Τραγουδιέται ή απαγγέλλεται για πρώτη φορά στα τέλη του 15ου αιώνα κατά τη διάρκεια της Ρωμαιοκαθολικής Λειτουργίας, πριν την εξαγγελία του Ευαγγελίου. Η εκφραστικότητα του ποιήματος και οι δραματικοί στίχοι του προσέλκυσαν το ενδιαφέρον πολλών συνθετών, οι οποίοι έγραψαν μουσική βασισμένοι σε αυτό. Η Μουσική: Τζοβάννι Φελίτσε Σάντσες (1600-1679) Αντόνιο Βιβάλντι (1678-1741) Τζοβάννι Γκουαλμπέρτο Μπρουνέττι (1706-1787) Τζουζέπε Γκατζανίγκα (1743-1818) Τομάζο Τραέττα (1727-1779) Αντόνιο Μαρία Μπονοντσίνι (1677-1726) Φράντιτσεκ Τουμά (1704-1774) Με αγάπη... από τα παιδιά της Έκτης Τάξης του 56ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών 2015-2016

Περγκολέζι

Στάμπατ Μάτερ – Στάμπατ Μάτερ Ντολορόζα Κοντσέρτο για Βιολί - Αλέγκρο Κοντσέρτο για Βιολί – Λάργκο Κοντσέρτο για Φλάουτο – Αντάτζιο Νίνα (Καντσονέτα) Υπηρέτρια κυρά – Τη Σερπίνα θα Σκεφτείτε Υπηρέτρια Κυρά – Οξύθυμε, Οξύθυμέ μου Σάλβε Ρεγκίνα ΤΖΟΒΑΝΝΙ ΜΠΑΤΤΙΣΤΑ ΠΕΡΓΚΟΛΕΖΙ (1710-1736) Ο Τζοβάνι Μπαττίστα Περγκολέζι ή Τζανμπαττίστα Περγκολέζι ήταν Ιταλός συνθέτης, βιολιστής και οργανίστας. Γεννήθηκε στο Τζέζι στις 4 Ιανουαρίου 1710 και σπούδασε στο ωδείο της Νάπολης. Έγραψε την κωμική όπερα Υπηρέτρια Κυρά, γνωστή γιατί το ανέβασμά της στο Παρίσι το 1752 υπήρξε η αφορμή του «πολέμου των μπουφόνων», ανάμεσα στους οπαδούς της "ευχάριστης μουσικής" και στους οπαδούς της "καθαρής μουσικής". Έγραψε επίσης το περίφημο Στάμπατ Μάτερ που περιγράφει τα Πάθη του Χριστού μέσα από τα μάτια της μητέρας του, βασίζεται σε ένα εκκλησιαστικό ποίημα του 13ου αιώνα, στη Γοτθική εποχή και υμνεί την Παναγία που θρηνεί τον Εσταυρωμένο Χριστό. Έχει μελοποιηθεί από πάρα πολλούς συνθέτες όπως ο Ροσσίνι, ο Βιβάλντι, ο Βέρντι, ο Χάυδν, ο Πουλένκ, ο Παλεστρίνα κ.α. Ο Περγκολέζι συνέθεσε το έργο τις τελευταίες 2 εβδομάδες της ζωής του κλεισμένος σε μοναστήρι της Νάπολης, άρρωστος από φυματίωση.. Συνέθεσε το έργο κατά παραγγελία του μαικήνα του Δούκα του Μαναταλόνι ή πιθανότερο κατά παραγγελία μιας Ναπολιτάνικης Αδελφότητας που ήθελε να αντικαταστήσει το άλλο Στάμπατ Μάτερ του Αλεσσάντρο Σκαρλάττι. Χαρακτηριστικό του έργου του Περγκολέζι είναι ο συνδυασμός της τρυφερότητας της έκφρασης και της τελειότητας της μελωδικής γραμμής. Είναι γραμμένο για δύο γυναικείες φωνές, έγχορδα και συνοδευτικό όργανο. Ο Περγκολέζι περιόρισε τους σολίστες σε γυναικείες φωνές γιατί ήθελε να αφήσει στις γυναίκες να εκφράσουν το μητρικό πόνο. Άλλα έργα του είναι: κοντσέρτα για φλάουτο, έγχορδα και συνοδευτικό όργανο και οι όπερες Σαλούστια, Ο υπέροχος αιχμάλωτος, Ο Αδριανός στη Συρία, Ολυμπιάδα, Ο ερωτευμένος καλόγερος (σε ναπολιτάνικο ιδίωμα) και Φλαμίνιο. Κατά καιρούς τού έχουν αποδοθεί πολλά έργα που τελικά αποδείχθηκε ότι δεν ήταν ο συνθέτης τους. Πέθανε πρόωρα σε ηλικία 26 ετών από φυματίωση στις 17 Μαρτίου 1736.